Από την Ευτυχία Βατάλη και τα portal www.TheOpinion.gr και www.b2green.gr
Σε… άνθρακα απειλεί να μετατρέψει – και μάλιστα εν μία νυκτί – τις περιουσίες χιλιάδων ιδιοκτητών νομοθετική ρύθμιση που προωθεί η κυβέρνηση για την εκτός σχεδίου δόμηση.
Εάν η νομοθετική ρύθμιση γίνει νόμος του κράτους, πολίτες που τα προηγούμενα χρόνια αγόρασαν εκτάσεις σε εκτός σχεδίου περιοχές στη Θεσσαλονίκη, τη Χαλκιδική, σε νησιά, αλλά και σε όλη την Ελλάδα, θα δουν την αξία της γης τους να μηδενίζεται, αφού δεν θα μπορούν να την εκμεταλλευτούν.
Με τη νομοθετική ρύθμιση που προωθεί το υπουργείο Περιβάλλοντος, αλλάζουν όσα ξέραμε για την εκτός σχεδίου δόμηση, με αποτέλεσμα όσοι αγόρασαν ήδη εκτάσεις γης με τους ισχύοντες όρους να βλέπουν στην ουσία την περιουσία τους να… απαλλοτριώνεται και μάλιστα χωρίς αποζημίωση!
«Τίθεται θέμα συνταγματικότητας»
«Βροχή» οι διαμαρτυρίες των ιδιοκτητών, που εγείρουν ζητήματα αντισυνταγματικότητας της προωθούμενης ρύθμισης (η οποία δεν ήρθε ακόμη στη Βουλή), ενώ κάνουν λόγο για αποζημιώσεις σε περίπτωση που η ρύθμιση προχωρήσει. Παράγοντες της αγοράς, τονίζουν άλλωστε ότι με τις προϋποθέσεις που θέτει η νέα ρύθμιση, πλήττεται το 80% των ιδιοκτητών!
«Συζητάμε αντισυνταγματικά ζητήματα, συζητάμε για παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η κυβέρνηση δεν πρέπει να λησμονεί ότι με αυτά τα μέτρα, που δεν έχουν ξεκάθαρο υπόβαθρο, θα οδηγήσει χιλιάδες ιδιοκτήτες σε απώλεια της περιουσίας τους, σε μείωση της αξίας της, καθώς δεν θα μπορούν να την αξιοποιήσουν», εξηγεί μιλώντας στο TheOpinion ο δικηγόρος Κώστας Χαϊδούτης, αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ) και πρόεδρος της Ένωσης Ιδιοκτητών Ακινήτων Θεσσαλονίκης (ΕΝΙΑΘ - www.eniath.gr).
Ιδιαίτερα πληττόμενοι οι ιδιοκτήτες στην Χαλκιδική
Σύμφωνα με τον ίδιο, ιδιαίτερα πληττόμενοι είναι οι ιδιοκτήτες στην περιοχή της Χαλκιδικής. «Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις κατά τις οποίες κάποιοι έχτισαν εξοχικά εντός οικισμού, αλλά εκτός σχεδίου. Όλοι περιμένουν πότε θα ολοκληρωθεί το πολεοδομικό σχέδιο, να γίνει επέκταση οικισμού και η έκτασή τους να ενταχθεί στο σχέδιο. Ενώ δεν είναι αυθαίρετα, οι άνθρωποι δεν μπορούν ούτε να τα μεταπωλήσουν, ούτε να βγάλουν άδεια διαφορετικής φύσεως. Αυτή η κατηγορία ιδιοκτητών – και δεν είναι η μοναδική – θα έχει χάσει ένα σοβαρότατο περιουσιακό στοιχείο. Στην πραγματικότητα είναι σαν να απαλλοτριώνεται ένα ακίνητο, χωρίς όμως κανείς να αποζημιώνει τον ιδιοκτήτη. Είναι άδικη και εν τοις πράγμασι απαλλοτρίωση. Ελπίζω ότι η κυβέρνηση θα ακούσει και θα εξετάσει τις απόψεις όλων των εμπλεκομένων φορέων και θα αποσύρει τη ρύθμιση που θίγει τα δικαιώματα των ιδιοκτητών», προσθέτει.
«Το ζήτημα της εκτος σχεδίου δόμησης απασχολεί επί σειράν ετών τους ιδιοκτήτες ακινήτων, ιδιαιτέρως τα τελευταία χρονια. Θα πρέπει να διευκρινίσουμε ότι η εκτός σχεδίου δόμηση δεν είναι πάντα αυθαίρετη δόμηση. Οι περισσότεροι έχουν εκδώσει κανονικά άδειες», εξηγεί ο κ. Χαϊδούτης. Σύμφωνα με τον ίδιο, με την προωθούμενη ρύθμιση επιχειρείται να μπουν άλλοι κανόνες στην εκτός σχεδίου δόμηση, αλλά με κανόνες που κινούνται στη λάθος κατεύθυνση. «Το θέμα της εκτός σχεδίου δόμησης θα πρέπει οριστικά να διευθετηθεί μετά την ολοκλήρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού. Επί σειράν ετών, για παράδειγμα, δρόμοι που έχουν καταστεί κοινόχρηστοι, δεν έχουν ακόμη χαρακτηριστεί τέτοιοι με νόμο στα πολεοδομικά σχέδια. Ας ολοκληρώσουμε λοιπόν επιτέλους τον πολεοδομικό σχεδιασμό και μετά ας συζητήσουμε για προσόψεις σε δρόμους, με συγκεκριμένα μέτρα κ.α.», προσθέτει ο κ. Χαϊδούτης.
«Ξεκάθαρη παραβίαση»
Για ξεκάθαρη παραβίαση της προστασίας του συνταγματικά κατοχυρωμένου δικαιώματος της ιδιοκτησίας κάνει λόγο, μιλώντας στο TheOpinion, ο πρόεδρος του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Εφετείου Θεσσαλονίκης, Δημήτρης Τζίμας.
«Πρόκειται για ξεκάθαρη παραβίαση της προστασίας του συνταγματικά κατοχυρωμένου δικαιώματος στην ιδιοκτησία. Οι ιδιοκτήτες πρέπει σαφώς να στραφούν στη συνταγματικότητα του νόμου (εφόσον η διάταξη πρωθηθεί νομοθετικά)», επισημαίνει χαρακτηριστικά ο κ. Τζίμας.
Όπως τονίζει ο ίδιος, η προστασία του περιβάλλοντος που ενδεχομένως θέλει να πετύχει η κυβέρνηση με την επίμαχη ρύθμιση δεν απειλείται όταν η δόμηση δεν γίνεται άναρχα. «Η ρύθμιση θέτει όρους που είναι άδικοι. Για ποιο λόγο για παράδειγμα επιμένει στις αεροφωτογραφίες, από τη στιγμή που υπάρχουν και δρόμοι που είναι αποτυπωμένοι σε χάρτες της Γεωργικής Υπηρεσίας; Γιατί το πλάτος της οδού πρέπει να είναι 3,5 μέτρα και όχι λιγότερο; Πώς καταστρέφουν έτσι τις περιουσίες των ανθρώπων; Είναι ευθύνη της πολεοδομικής υπηρεσίες να εκδώσει άδειες οικοδόμησης σε εκτός σχεδίου για δόμηση με συγκεκριμένες συνθήκες και όρους, όπως γίνεται σε όλη την Ευρώπη», επισημαίνει ο κ. Τζίμας.
Τι προβλέπει η προωθούμενη διάταξη
Το πρόβλημα της εκτός σχεδίου δόμησης αναμένεται να λυθεί με τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια, που θα έχουν την έγκριση του Συμβουλίου της Επικρατείας με την έκδοση Προεδρικών Διαταγμάτων. Τα Σχέδια αυτά ήδη εκπονούνται ή προετοιμάζονται με ορίζοντα ολοκλήρωσης τη διετία 2025-2026. Ωστόσο, έως το 2026, θα πρέπει να υπάρχει μεταβατική λύση, την οποία η κυβέρνηση επιχειρεί να δώσει με την επίμαχη προωθούμενη νομοθετική ρύθμιση.
Η ρύθμιση θέτει μεταξύ άλλων δύο βασικές προϋποθέσεις για να έχει κάποιος δικαίωμα δόμησης:
- Πρώτον, εν τοις πράγμασι ύπαρξη οδού για την εξυπηρέτηση των ακινήτων που εμφανίζεται σε αεροφωτογραφίες προ της 27ης Ιουλίου 1977.
- Δεύτερον, πλάτος οδού τουλάχιστον 3,5 μέτρων.
Συνεπώς:
- Ολοι όσοι έχουν οικόπεδα ή εκτάσεις σε εκτός σχεδίου περιοχές:
Δεν θα χτίζουν αν δεν υπάρχει επίσημη κρατική αεροφωτογραφία της περιοχής του οικοπέδου τους όπου να εμφανίζεται ο δρόμος που περνά μπροστά από το δικό τους οικόπεδο και αυτή να έχει τραβηχτεί πριν από το 1977, ενώ ο δρόμος θα φαίνεται στη φωτογραφία ότι έχει πλάτος τουλάχιστον 3,5 μέτρα.
Όσοι δεν πληρούν την άλλη προϋπόθεση που βάζει το υπουργείο, δηλαδή ο δρόμος που περνά μπροστά από το οικόπεδό τους να έχει διανοιχθεί (προφανώς προ του 1977) με συγκεκριμένη και ειδική απόφαση κρατικού οργάνου, πρέπει είτε να είναι ήδη καταχωρισμένη στα κτηματολογικά βιβλία με την ένδειξη «ΕΚ» (ειδική έκταση) είτε να έχει οδόστρωση κάποια δημόσια Αρχή ή Οργανισμός ή να διέρχεται από τον δρόμο δίκτυο κοινής ωφελείας.
Κι όλα αυτά την ώρα που στη χώρα μας δεν υπάρχει ακόμη πλήρης κτηματογράφηση, ενώ όλοι γνωρίζουν ότι ήταν σύνηθες στο παρελθόν να διανοίγονται αγροτικοί δρόμοι σε χωριά και ορεινές περιοχές με αποφάσεις παλιών κοινοταρχών… Επιπρόσθετα, όσοι έχουν περιουσία σε περιοχές όπου τα παλαιά αρχεία κοινοτήτων και νομαρχιών έχουν καταστραφεί, κινδυνεύουν να μηδενιστεί η αξία των εκτάσεων που κατέχουν.
- Όσοι έχουν οικόπεδα που σχηματίστηκαν προ του 1985, η πλειονότητα δηλαδή των εκτός σχεδίου περιοχών, επιπλέον των γενικών προϋποθέσεων δεν θα χτίζουν εάν δεν έχουν πρόσωπο σε δρόμο τουλάχιστον 3,5 μέτρων. Με λίγα λόγια είτε να έχουν πρακτικά κανονικό πρόσωπο σε δρόμο ή ο δρόμος να καταλήγει στο οικόπεδό τους και να συνδέεται επιπλέον με επίσημη οδό.
- Όσοι έχουν οικόπεδα που σχηματίστηκαν από το 1985 έως το 2003:
Χάνουν το δικαίωμα να χτίσουν με την σύσταση δουλείας εισόδου από άλλο γειτονικό οικόπεδο (με αποζημίωση του ιδιοκτήτη) για την πρόσβαση στον δρόμο (λύση που ακολουθούν μέχρι σήμερα κάποιοι για τα “τυφλά” οικόπεδα).
Ο δρόμος που έχει πρόσωπο το οικόπεδό του θα πρέπει υποχρεωτικά να συνδέεται με διεθνή, επαρχιακή, δημοτική ή κοινοτική οδό ή τουλάχιστον εγκαταλελειμμένα τμήματα αυτών των δρόμων.
- Για τα οικόπεδα που σχηματίστηκαν μετά το 1985 μέχρι σήμερα, καταργείται η λύση της πρόσβασης σε τυφλά οικόπεδα με δουλειά. Όλα τα τυφλά οικόπεδα και εκτάσεις χωρίς πρόσωπο σε δρόμο θα μένουν υποχρεωτικά αδόμητα.
- Όσοι αγόρασαν ακίνητα την τελευταία πενταετία εκτός σχεδίου τα οποία σχηματίστηκαν μετά το 1983, παρότι τα συμβόλαιά τους μπορεί να αναφέρουν ότι είναι άρτια οικοδομήσιμα, δεν θα είναι πλέον (εκτός και αν ικανοποιούν τις αυστηρές προϋποθέσεις του ΥΠΕΝ).